‘Ik zie dat fondsen opnieuw actiever gesprekken voeren, dat is een positief teken’

Jaarlijks braken Belgische scaleups records wanneer het op kapitaalrondes aankwam, maar in 2023 viel de motor stil. Sven De Cleyn van imec.istart houdt de vinger aan de pols van de sector, en ziet eerste tekenen van beterschap.

Iedere maand publiceert Scaleup Vlaanderen een top tien van de grootste kapitaalrondes van de afgelopen maand. Het is een interessante graadmeter om te zien wie de belangrijkste spelers in de Vlaamse techwereld zijn en hoe de markt evolueert. Zo zagen we het voorbije jaar een opvallende trend: er waren meerdere maanden waarin er niet eens tien investeringen waren. Daar waar Belgische scaleups in 2022 nog 1,4 miljard euro ophaalden, was dat een jaar later “amper” 733 miljoen.

Dat de markt was teruggevallen naar het niveau van 2019 is een tendens die ook in de rest van de wereld voelbaar was. Dat zegt Sven De Cleyn, programmadirecteur en financieringsdeskundige bij imec.istart. ‘Er heerst onzekerheid in het socio-economisch klimaat door de conflicten in onder andere Oekraïne en Gaza. Die zorgen er ook voor dat de rentes enorm stijgen, waardoor er plots veilige beleggingen met een zeker rendement beschikbaar worden. Staatsbons, bijvoorbeeld, en tot op zekere hoogte ook termijnrekeningen en obligaties. Voor investeerders worden die in zekere mate interessanter dan een risicovolle investering in een startup.’

Verschuiving van de macht

Hoewel de eerste maand van 2024 voorzichtig optimistisch begon met grote kapitaalrondes voor onder andere CrazyGames (10 miljoen euro) en N-Side (6,2 miljoen euro), blijft Sven afwachtend. ‘We zijn nog niet uit het dal, maar anderzijds hebben fondsen de voorbije jaren geld bijgetankt. Zolang ze dat niet investeren brengt het niets op, dus ze gaan dat onder tijdsdruk moeten inzetten. Ik zie dat fondsen opnieuw actiever gesprekken voeren, dat is een positief teken.’

Anderzijds is er nog een andere belangrijke indicator, en dat is die van de markt van fusies, overnames en IPO’s. ‘Die is grotendeels stilgevallen en dat is niet goed. Wanneer de mensen achter een fonds opnieuw geld willen investeren, moeten ze ook voldoende liquide middelen hebben. Als er te weinig uitgaat, zijn er onvoldoende middelen om terug te investeren.’

De droogte zorgt ervoor dat het evenwicht in de markt verschoven is. Daar waar scaleups lange tijd bepaalden wie er in hen “mocht” investeren, zitten de fondsen nu in een sterkere positie. Sven: ‘De voorwaarden waartegen investeringen gebeuren zijn veranderd, en de waarderingen liggen nu lager dan twee jaar geleden. Dat hoeft niet per se een slechte zaak te zijn, want de voorbije jaren waren die misschien aan de hoge kant. De verschuiving bij fondsen en risicokapitaal is ook merkbaar bij banken en subsidies. Ik zie dat er beduidend minder bancaire kredieten verstrekt worden, en de regels zijn aangescherpt.’

Duurzame groei

Toch heeft Sven een hoopvolle boodschap voor ondernemers: ‘De evolutie die we meemaken hoeft niet per se slecht te zijn. Drie jaar geleden wilde men groeien ten koste van alles, nu focussen investeerders op gezonde groei en het uitstippelen van een zichtbare weg naar winstgevendheid. Ik zie dat ondernemers er veel bewuster van zijn dat ze sneller winstgevend moeten worden, en dat is niet per se negatief.’

Belangrijk daarbij, zo zegt Sven, is dat je goed let op je business metrics. ‘Zaken als je conversieratio’s en de customer acquisition cost moet je goed in de vingers hebben om investeerders te overtuigen. Op 26 maart organiseren we bij Scaleup Vlaanderen een Masterclass Finance, waarbij we scaleups voorbereiden op het ophalen van kapitaal. Daarbij tonen we hen mogelijke elementen van een financieringsmix, geven we realistische verwachtingen mee en bespreken we do's en don'ts.’

Wil je de Masterclass Finance meemaken? Op deze pagina vind je meer informatie.

Download